Hàng năm, vào ngày mồng 5 Tết (Âm lịch), nhân dân ta lại nô nức tổ chức lễ hội kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi -Đống Đa. Cách nay 231 năm (1789 – 2020), chiến thắng này đã đi vào lịch sử dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ -Quang Trung đã lãnh đạo nghĩa quân Tây Sơn đánh tan quân Thanh đầu Xuân Kỷ Dậu – 1789 để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ Tổ quốc Việt Nam.

Ngược theo dòng lịch sử, năm 1788, trong bối cảnh bị đe dọa bởi các cuộc khởi nghĩa của nhân dân diễn ra khắp nơi và để củng cố ngôi vị và quyền lực của mình, vua Lê Chiêu Thống đã cho người sang cầu cứu nhà Thanh. Vua nhà Thanh lúc đó là Càn Long vốn có mưu đồ sang xâm chiếm nước ta từ lâu, song vì chưa có cớ gì nên chưa khởi binh. Vua Càn Long đã lập tức cử Tổng đốc Lưỡng Quảng Tôn Sĩ Nghị dấy binh sang xâm lược nước ta lấy cớ là giúp vua nước Nam dẹp loạn.

Tổng đốc Tôn Sĩ Nghị thống lĩnh 29 vạn quân chia làm bốn mũi ồ ạt tiến vào thành Thăng Long. Trước thế giặc mạnh, quân Tây Sơn dưới sự chỉ huy của Ngô Văn Sở và Ngô Thời Nhậm đã tạm rút về phòng tuyến Tam Điệp, chờ đợi thời cơ phản công.

Ngày 17/12/1788, Tôn Sĩ Nghị chỉ huy quân Thanh tiến vào kinh thành Thăng Long và đọc sắc chỉ của vua Càn Long phong cho Lê Chiêu Thống làm An Nam Quốc vương. Do không gặp phải sự kháng cự lớn nào từ quân dân nước Việt, Tôn Sĩ Nghị đã ngạo mạn tuyên bố đến ngày xuân mồng 6 Tết sẽ kéo quân đánh thẳng vào nghĩa quân Tây Sơn.

Nhận được tin cấp báo, ngày 22/12/1788 tức ngày 25/11 âm lịch, người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ đã xưng vua, hiệu là Quang Trung thống lĩnh đại quân tiến ra Bắc chống trả quân Thanh xâm lược. Ngày 25/01/1789, quân Tây Sơn tập kết tại phòng tuyến Tam Điệp, vua Quang Trung đã ra lệnh cho đại quân mở cuộc tấn công lớn nhằm tiêu diệt nhanh chóng quân địch. Như vậy, chỉ trong vòng 6 ngày, quân Tây Sơn đã đánh tan quân Thanh. Quang Trung đã hẹn với đoàn quân mồng 7 vào ăn tết ở Thăng Long nhưng chỉ đến trưa 30/01/1789 tức ngày mồng 5 Tết, quân Tây Sơn đã tiến vào kinh thành Thăng Long ăn mừng chiến thắng sớm hơn dự kiến hai ngày. 

Nhân dân đã dâng lên vua Quang Trung cành đào đỏ thắm, bánh chưng xanh trong tiếng pháo nổ khắp nơi mừng đại thắng...

Tinh thần dân tộc Đại Việt được thể hiện trong Lời dụ tướng sĩ của vua Quang Trung.

Đánh cho để dài tóc

Đánh cho để đen răng

Đánh cho nó chích luân bất phản,
Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn.
Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.