KHO MỞ TRỰC TUYẾN SỐ 1/2021: SƯU TẬP HIỆN VẬT CỦA VICTOR THOMAS HOLBÉ

19/02/2021

Victor Thomas Holbé (1857-1927) là một dược sĩ phục vụ trong Hải quân Pháp, Phó chủ tịch Hội đồng thuộc địa Nam Kỳ. Ông còn là nhà nghiên cứu và sưu tầm cổ vật nổi tiếng được người đương thời kính trọng. Sau khi Holbé qua đời, Hội Nghiên cứu Đông Dương (SEI) đã vận động quyên góp tiền mua lại bộ sưu tập của ông với giá 45.000 đồng Đông Dương. Sưu tập Holbé gồm 2.160 hiện vật thuộc các nền văn hóa của Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Lào, Campuchia… được làm từ nhiều chất liệu khác nhau. Bộ sưu tập Holbé cùng với những hiện vật sẵn có của Hội chính là cơ sở để thành lập Bảo tàng Blanchard de la Brosse năm 1929 (nay là Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh).
Khi khánh thành Bảo tàng Blanchard de la Brosse vào ngày 01 tháng 01 năm 1929, bộ sưu tập Holbé đã được trưng bày ở đại sảnh phục vụ khách tham quan, một số hiện vật đã được trưng bày ở Pháp tại các địa điểm nổi tiếng như Paris, tháp Eiffel, Buffalo Bill. Đây là một trong những bộ sưu tập hiện vật quý hiếm có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa, mỹ thuật được Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục phát huy giá trị bằng việc đưa ra giới thiệu tại các phòng trưng bày cố định, trưng bày chuyên đề và trưng bày lưu động ở một số Bảo tàng tỉnh ở khu vực Nam bộ.
Sau đây là một số nhóm hiện vật được chia theo chất liệu và xuất xứ.

I. NHÓM HIỆN VẬT CHẤT LIỆU NGÀ, XUẤT XỨ TỪ VIỆT NAM, TRUNG QUỐC, NHẬT BẢN

1. ẤN “KHÁNH NINH CUNG BẢO” (Núm cầm hình tam sơn) - Cuối thế kỷ 19 – Đầu thế kỷ 20
- Số đăng ký: BTLS.1255
- Xuất xứ: Việt Nam
- Kích thước (cm): Cao: 5, Đường kính: 6.5
2. DẤU TRIỆN CHỮ THỌ, “BÍNH THÂN NIÊN TẠO” – NĂM 1896
- Số đăng ký: BTLS.1257
- Xuất xứ: Việt Nam
- Kích thước (cm): Cao: 2.6, Mặt ấn: 2 x 2.2
3. DẤU TRIỆN CHỮ THỌ, “ĐINH TỴ NIÊN TẠO” – NĂM 1857
- Số đăng ký: BTLS.1251
- Xuất xứ: Việt Nam
- Kích thước (cm): Cao: 3.8, Mặt ấn: 4.5 x 5

1. ỐNG CẮM
- Số đăng ký: BTLS.2626
- Xuất xứ: Việt Nam
- Kích thước (cm) Cao: 11, Đường kính: 7.5
2. ỐNG CẮM
- Số đăng ký: BTLS.2625
- Xuất xứ: Việt Nam
- Kích thước (cm) Cao: 9; Đường kính: 6
3. ỐNG CẮM, “MINH MẠNG NIÊN TẠO” (1820 – 1840)
- Số đăng ký: BTLS.2603
- Xuất xứ: Việt Nam
- Kích thước (cm) Cao: 14, Đường kính: 3.6

II. NHÓM HIỆN VẬT CHẤT LIỆU ĐÁ NGỌC TRUNG QUỐC THẾ KỶ 18-19

VẬT TRANG TRÍ HÌNH ĐĨA (Chạm rồng và nhũ đinh)
- Số đăng ký: BTLS.988
- Kích thước (cm) Đường kính: 12.5; Dày: 1.0

1. CHÉN (Chạm lộng cành hoa)
- Số đăng ký: BTLS.933
- Kích thước (cm) Cao: 5, Ngang: 12
2. CHÉN (Chạm rồng và nhũ đinh)
- Số đăng ký: BTLS.946
- Kích thước (cm) Cao: 4.5, Dài 14.5, Ngang: 6
3. CHÉN (Hình lá sen)
- Số đăng ký: BTLS.942
- Kích thước (cm) Cao: 3, Dài 14, Ngang: 7

III. NHÓM TƯỢNG THỜ

1. TƯỢNG THÍCH CA, THẾ KỶ 19
  - Số đăng ký: BTLS.2539
- Chất liệu: Đồng phủ sơn
- Xuất xứ: Phong cách nghệ thuật Phật giáo Thái-Miến Điện
- Kích thước (cm) Cao: 10, Ngang: 7
2. TƯỢNG THÍCH CA, THẾ KỶ 19
- Số đăng ký: BTLS.2549
- Chất liệu: Đồng phủ sơn
- Xuất xứ: Phong cách nghệ thuật Phật giáo Thái-Miến Điện
- Kích thước (cm) Cao: 12, Ngang: 7,5
3. TƯỢNG MAHA KACCAYANA (Tán-đà Ca-chiên-diên), THẾ KỶ 19
  - Số đăng ký: BTLS.645
- Chất liệu: Đồng phủ sơn
  - Xuất xứ: Phong cách nghệ thuật Phật giáo Thái-Miến Điện
  - Kích thước (cm) Cao: 12.5, Ngang: 11.5

TƯỢNG PHẬT DƯỢC SƯ, THẾ KỶ 19
- Số đăng ký: BTLS.627
- Chất liệu: Đồng phủ sơn
- Xuất xứ: Tây Tạng
- Kích thước (cm) Cao: 24.5, Ngang: 16

1. KHÁM THỜ HỘ PHÁP, THẾ KỶ 19
- Số đăng ký: BTLS.4067
- Chất liệu: Gỗ phủ sơn
- Xuất xứ: Nhật Bản
- Kích thước (cm) Cao: 17, Ngang: 9
2. KHÁM THỜ LONG VƯƠNG?, THẾ KỶ 19
- Số đăng ký: BTLS.4070
- Chất liệu: Gỗ phủ sơn
- Xuất xứ: Nhật Bản
- Kích thước (cm) Cao: 30, Ngang: 28

IV. NHÓM HIỆN VẬT CHẤT LIỆU GỐM, XUẤT XỨ VIỆT NAM, TRUNG QUỐC

1. ĐĨA (in chìm em bé ẩn trong hoa lá), THẾ KỶ 12– 13
- Số đăng ký: BTLS.3114
- Chất liệu: Gốm men xanh ngọc
- Xuất xứ: Việt Nam
- Kích thước (cm) Cao: 3.5, đường kính: 17
2. BÌNH VÔI, THẾ KỶ 19
- Số đăng ký: BTLS.3341
- Chất liệu: Gốm men nhiều màu
- Xuất xứ: Châu Ổ - Việt Nam
- Kích thước (cm) Cao: 8.5, đường kính: 7
3. BÁT (in chìm hoa lá), THẾ KỶ 12 – 13
- Số đăng ký: BTLS.3193
- Chất liệu: Gốm men xanh ngọc
- Xuất xứ: Việt Nam
- Kích thước (cm) Cao: 6, đường kính: 17

HŨ VẼ MÀU, CUỐI THẾ KỶ 19 – ĐẦU THẾ KỶ 20
- Số đăng ký: BTLS.3452, BTLS.3453
- Chất liệu: Gốm men nhiều màu
- Xuất xứ: Trung Quốc
- Kích thước (cm) Cao: 27, đường kính: 36