Năm 1225, triều Trần thay thế triều Lý, tiếp tục công cuộc xây dựng mở mang nước Đại Việt về mọi mặt. Dưới thời Trần, bộ máy cai trị được củng cố, kiện toàn; quân đội được quan tâm xây dựng; nông nghiệp, công thương nghiệp đạt nhiều tiến bộ; các cơ sở giáo dục như Quốc học viện, Giảng võ đường được thành lập; văn hóa, khoa học, nghệ thuật phát triển mạnh; nhiều tác phẩm thơ văn, nhiều công trình nghệ thuật nổi tiếng ra đời. Đặc biệt, chữ Nôm bắt đầu được sử dụng trong văn học.

Những thành tựu đó đã nâng cao đời sống nhân dân, đưa văn minh Đại Việt lên tới đỉnh cao và tạo sức mạnh đánh bại 3 lần xâm lược của quân Mông Nguyên (1258, 1285, 1288) giữ vững độc lập, góp phần cùng thế giới chặn đứng sự bành trướng của đế quốc Mông Cổ mạnh nhất thời bấy giờ.